Endo-urologie

Nierstenen komen steeds meer voor - ongeveer 1/9 patiënten krijgt er ooit mee te maken. Dit ligt grotendeels aan ongezonde voedingsgewoonten maar ook onderliggende aandoeningen (zoals een overactieve bijschildklier) of genetische afwijkingen kunnen nierstenen veroorzaken. Wanneer er een overmaat aan bepaalde afvalstoffen in de urine aanwezig is, kunnen deze stoffen gaan neerslaan als steenkristallen welke uiteindelijk kunnen uitgroeien tot nierstenen. Zolang de steen zich in de nier bevindt, merkt de patiënt er meestal niets van. Wanneer de steen te groot wordt of loskomt uit de nier en in de urineleider komt vast te zitten kan deze een niercrisis veroorzaken - een hevige opstoot van flankpijn waarvoor patiënten meestal naar de spoedgevallendienst komen. Wanneer stenen in de nier blijven zitten kunnen deze zeer groot worden en doen ze niet altijd pijn, maar kunnen ze bijvoorbeeld leiden tot terugkerende urinewegontstekingen of zelfs nierfalen door chronische schade aan de nier.

Zeker bij patiënten die al op jonge leeftijd stenen aanmaken, onderliggende problemen hebben of frequent stenen aanmaken is het belangrijk om te zoeken naar de juiste oorzaak en deze optimaal te behandelen.

Afhankelijk van de klachten, de grootte en positie van de steen kan de behandeling variëren. Mogelijke opties zijn verbrijzeling, een heelkundige ingreep, of louter pijnstilling innemen en de spontane passage afwachten. Urinezuurstenen komen niet frequent voor maar kunnen met medicatie opgelost worden.

ESWL

Bij deze behandeling wordt geprobeerd de steen met schokgolven van buitenaf in stukken te breken. Deze stukken moeten dan vanzelf via de natuurlijke weg uitgeplast worden. De behandeling kan toegepast worden op stenen die zich in de nier of in de urineleider bevinden, op voorwaarde dat de positie van de steen met een Röntgenopname kan worden gecontroleerd. Dit is namelijk nodig om de schokgolven naar de juiste plaats te richten. De slaagkans van de behandeling hangt af van de hardheid van de steen, de anatomie van de patiënt en de kracht van de toegediende schokgolven.

URS

Bij een URS of uretero-renoscopie wordt met een dunne camera via de plasbuis gekeken in de urineleider of de nier. Eens de steen in beeld komt, kan deze met een soort grijptang verwijderd worden. Als de steen te groot is, wordt deze eerst gefragmenteerd met een slagpen of met een laser.

Infobrochure URS

PNL

Een PNL of Percutane NefroLithotomie wordt uitgevoerd voor stenen in de nier die te groot of te moeilijk bereikbaar zijn via de plasbuis. Bij deze ingreep wordt een kleine insnede gemaakt in de huid ter hoogte van de nierstreek. Vervolgens wordt er in de nier geprikt en een kanaal gemaakt dat rechtstreeks naar de steen leidt. Via deze weg kunnen ook erg grote stenen op een zeer efficiënte en weinig invasieve manier behandeld worden.

Infobrochure PNL en mini-PNL

Blaastumoren, in een oppervlakkig stadium vaak blaaspoliepen genoemd, zijn meestal kwaadaardige letsels die ontstaan vanuit het urogenitaal slijmvlies. Dit is de ‘binnenbekleding’ van het nierbekken, de urineleider, de blaas en de plasbuis. Meer dan 90% van de letsels bevindt zich echter in de blaas. Pijnloos bloed plassen is meestal het eerste symptoom, en de aandoening komt duidelijk meer voor bij rokers. Indien ze tijdig worden opgespoord, kunnen ze dikwijls prima behandeld worden door ze weg te nemen via de plasbuis. Dit heet een Trans-Urethrale Resectie van Blaasletsel of TUR Blaas

Infobrochure TURB

De prostaat is een mannelijke geslachtsklier die zich net onder de blaas en rond het eerste deel van de plasbuis bevindt. Deze klier produceert prostaatvocht, dat het grootste deel van het zaadvocht uitmaakt bij de zaadlozing. Prostaatvocht bevat stoffen die de zaadcellen voeden en hun werking bevorderen.

Na de puberteit weegt de prostaat gemiddeld zo’n 15 gram, wat overeenkomt met een kleine kastanje. Naarmate de leeftijd vordert groeit de prostaat bij de meeste mannen, wat tot plasproblemen kan leiden. Een prostaatvergroting leidt niet tot prostaatkanker. Beide aandoeningen kunnen wel samen voorkomen.

Onder invloed van hormonen zoals Testosteron groeit de prostaat bij veel mannen met de leeftijd. De juiste reden hiervoor is nog niet gekend, en er zijn grote verschillen tussen patiënten onderling. Een grote prostaat veroorzaakt niet altijd klachten, maar het risico op plasproblemen stijgt wel naarmate de prostaat groeit.

Doordat de prostaat van buitenaf de plasbuis (deels) dichtduwt, kunnen plasklachten ontstaan. De eerste symptomen zijn dikwijls plassen met zwakke straal, niet op gang komen van het plassen of moeten persen om te kunnen plassen. Sommige patiënten kunnen plots helemaal niet meer plassen en krijgen veel pijn in de onderbuik, een zogenaamde urineretentie. In dat geval wordt meestal via spoed een buisje in de plasbuis (blaassonde) geplaatst om de urine te laten aflopen en de pijn te verlichten.

Doordat de blaas zich niet meer volledig kan ledigen kan het zijn dat patiënten erg frequent moeten plassen, moeilijk kunnen ophouden, en ’s nachts moeten gaan plassen. Deze klachten kunnen ook voorkomen wanneer de blaas net wel genoeg kracht kan ontwikkelen om voldoende leeg te plassen, maar een gespierde blaas is minder elastisch, waardoor de capaciteit afneemt en gelijkaardige klachten kunnen ontstaan. Wanneer deze klachten storend worden, kan hiervoor medicatie worden opgestart of een heelkundige ingreep worden uitgevoerd om de prostaat uit te hollen, zodat de plasbuis niet meer wordt dichtgedrukt.

Afhankelijk van de grootte van de prostaat kan deze ingreep worden uitgevoerd met elektrische stroom of met een laser. Uw Uroloog zal met u bespreken welke behandeling voor u het meest aangewezen lijkt.

Infobrochure TURP
Infobrochure HoLEP

Er zijn de laatste jaren enkele andere technieken ontwikkeld (oa Rezum, waarbij de prostaat met stoom wordt behandeld), maar deze worden nog als experimenteel beschouwd en ook niet terugbetaald door het RIZIV, waardoor er supplementen tot wel 1500€ aan patiënten gevraagd wordt. Totdat er voldoende wetenschappelijk bewijs is dat deze technieken duurzaam en betrouwbaar zijn hebben wij besloten deze (nog) niet aan te bieden.

Een plasbuisvernauwing ontstaat meestal door overmatig littekenweefsel aan de binnenkant van de plasbuis, dat ontstaat na een verwonding. Deze wonden kunnen ontstaan tijdens een urologische ingreep of door problemen tijdens plaatsen van een blaassonde, maar ook bij een ongeval (bekkentrauma), een val op de stang van de fiets of herhaaldelijke microscopische scheurtjes welke ontstaan zonder dat de patiënt dit ziet of voelt. Dit laatste zien we regelmatig bij bv. mountainbiken of motorcross.

Door een vernauwing aan de plasbuis kan de urine minder gemakkelijk door de plasbuis heen. Hierdoor kunt moeilijker (of niet meer) leegplassen. Indien u de blaas langere tijd niet goed leegplast, kan dit aanleiding geven tot urineweginfecties, of verzwakking en ‘uitleuren’ van de blaas.

Een vernauwing van de plasbuis kan eenvoudig behandeld worden door deze via een camera in de plasbuis open te snijden, een zogenaamde urethrotomie. Hierbij is het risico op herval echter relatief groot. Bij jonge patiënten, erg uitgebreide vernauwingen, of bij een herval na een eerdere endoscopische behandeling kan voor een meer uitgebreid herstel van de plasbuis gekozen worden.

Infobrochure Sachse urethrotomie